* جاجیم *
جاجیم دست بافته‌ای زیبا و تماشایی بارنگها و نقوش متنوع است كه در برخی نقاط استان از جمله صحنه و هرسین بافته می‌شود
نقوش جاجیم ملهم از طبیعت زیبای منطقه و ذوق و استعداد بافندگان آن می باشد و از آن به عنوان زیرانداز و رویه بیرونی لحاف و همچنین هنگام كوچ عشایر استفاده می‌شود
بافت جاجیم برروی دارهای بلند و باریك از جنس چوب انجام می‌گیرد واز نظر بافت به دو دسته تقسیم می‌شود
جاجیم‌های راه راه رنگی ساده كه درگذشته بافت آن مرسوم بوده و جاجیم‌های نقش دار
استفاده از رنگهای ملایم گیاهی كه بر گرفته ازطبیعت هستند در لابه لای نقش نگاره‌ها تلالو و درخشندگی آن را چندین برابر كرده است

* شال بافی *
نساجی به روش سنتی از دیرباز در استان كرمانشاه رایج بوده و به ویژه در منطقه اورامانات سابقه طولانی تری دارد
دستگاه نساجی سنتی یا به گویش محلی " جولایی " ساده و چوبی است
شال یكی از مهمترین بافته‌هایی است كه به روش سنتی با این دستگاه بافته می‌شود
از شال نوعی پوشاك محلی به نام "چوخه و رانك" تهیه می‌شود كه خاص مردان منطقه پاوه و جوانرود است
پارچه شال را از تارهای ظریف و نازكی كه از موی بزی به نام" مرغز" به دست می‌آید، می‌بافند و عرض این پارچه ‪ ۲۰‬سانتی متر و طول سی متر می باشد آن ‪ ۲۰‬تا ‪ ‬ شال بسیار ظریف، سبك، خوشرنگ، ساده و بدون نقش و نگار است

* چیق بافی *
چیق یا به گویش محلی " چیخ " حصیری به پهنای تقریبی هفده سانتی متربا نقوشی زیبا، ساده و بدون نقش است كه با استفاده از نی‌های باریك و بلند و نخ‌های رنگی و موی بز توسط زنان عشایر منطقه گیلانغرب و سرپل ذهاب بافته می‌شود
این بافته سنتی دارای نقوشی سمبلیك و متنوع است كه عبارتند از طوق سوار ، آهو، خرچنگ، پر عقاب ، ستاره و مرغابی
این بافته با طرح‌های هندسی و رنگ بندی زیبا كه برگرفته از محیط طبیعی پیرامون و ذهنیات بافنده است، همانند دیوار پر نقش و نگاری دور تا دور سیاه چادر را فرا می‌گیرد

* سیاه چادر *
سیاه چادر یا به گویش محلی " دوار" نیز توسط مردان عشایر منطقه با استفاده از موی بز بافته می‌شود
عشایر هنگام كوچ سیاه چادر را برپا كرده و با چیق دور تا دور آن را پوشانده و با استفاده از چیق‌های رنگی یا "اسپر پیچ " فضای داخلی آن را جهت مصارف مختلف به چند بخش جدا از هم تقسیم می‌كنند

زبان مردمان این دیار در شهر سنقر(مرکزی) ترکی , و کردی و فارسی بوده البته دزبان مردم اصیل شهر سنقر ترکی است که قدمت آن به چند هزار سال قبل باز میگردد و در شهر سطر و تمامی روستاه های این شهرستان کردی کلیایی می باشد.

واژه سنقر یک نام ترکی است شاید نام قبیله ای بوده باشد همچنین به معنی پرنده شکاری است . احتمال می رود این پرنده در این شهرستان وجود داشته و به همین جهت این ناحیه به سنقر معروف شده است . قدیمی ترین متنی که نام سنقر بدین صورت آمده در تواریخ سلاجقه است . در دوره سلاجقه امرای سنقر به نام « آق سنقر » معروف بوده اند .

در دوره صفویه اسدآباد جزء منطقه سنقر شمرده شده است . در زمان شاه عباس صفوی فرماندار سنقر عثمانیان را از مرز بیرون راند . در دوره افشاریه و زندیه سران ایل کلیایی که خود را از اعقاب صفی خان از خانهای دوره صفوی می دانند به حکومت سنقر منصوب بوده اند . نام قسمت کردنشین این ناحیه از اسم ایل کلیایی ماخوذ *و به کلیایی معروف شد . چون دو قسمت سنقر و کلیایی شهرستان را تشکیل دادند این شهرستان سنقر و کلیایی نامیده شد .

در حال حاضر شهرستان سنقر و کلیایی از نواحی جالب توجه و زیبای استان کرمانشاه است که در جلگه هموار و زیبایی واقع شده و اطراف آن را رودخانه، سبزه زار، باغات و بیشه زار فرا گرفته است و قله*های کوه*های آن تا اواخر تابستان از برف زمستانی می*درخشد.

جاذبه های تاریخی و دیدنی و گردشگری شهرستان سنقر:

• آرامگاه متبرکه امام زاده احمد

• سراب گزنهله

• باغات سه آسیاب و کوچه باغ های زیبای سنقر

• ارتفاعات دالاخانی و چشمه ی زیبای آن

• جاذبه های دیدنی روستای گلویج

• جاذبه های دیدنی روستاهای اطراف کوه نخود چال

• بقعه مالک

• تفریگاه دربند کنگرشاه

• حاشیه ی زیبای سد سلیمانشاه

• مناطق سرسبز اطراف روستای فارسینج

• پل امجدی ،روستای آگاه

• جاذبه های دیدنی روستای ورمقان

فرش

اگر قرار باشد برای فرش استان کرمانشاه در جستجوی مهر و نشان، هویت و سابقه ای باشیم بی تردید باید آن را در شهر کوچک و زیبایی به نام سنقر که ذر ارتفاعات سر به فلک کشیده غرب ایران قرار گرفته است جستجو کرد.چگونه می شود در شهری کوچک و نیمه روستایی با راه هایی این چنین دور از دسترس که بخشی از سال پوشیده از برف است و با مردمی کم ادّعا، به گنج بی پایانی از رنگ ها و نقوش زیبا رسید، بسیار شگفت انگیز است. نقوشی که مراحل شکل گیری و رسیدن به آن مستلزم گذر از معبری فرهنگی به قدمت تاریخ است.

در شهر سنقر ، به دست مردم با ذوق شهر و روستای اطراف آن ،فرش هایی بافته می شود که حداقل قدمت آن ها صد سال می رسد و معروف ترین فرش استان کرمانشاه است. سیسیل ادواردز در کتاب قالی ایران طی سال های 48-1945 از بافته های سنقر به نام بافته های کردی یاد کرده است.

بیست سال قبل دستبافته ی ناحیه ی کلیائی بالغ برچندین هزار تخته بود، ولی به تدریج این میزان کاهش یافت. در حال حاضر میزان فراورده این ناحیه برابر با مجموعه فراورده ای سایر نواحی کردستان است.

فرش سنقر از نوع قالیچه هایی است که می توان آن ها را کردی و یا حداقل زیر نفوذ فرهنگ کردی دانست و شاید اغراق نباشد قالیچه های مناطق کردنشین را،شاید به دلیل زندگی کُردان که دایماً با طبیعتی زیبا و چشم نواز و کوهستان های سربلند و مراتع سرسبز در تماس اند، از زیباترین فرش های ایران بنامیم.

(منبع:ماهنامه ی قالی ایرانی/سال پنجم/شماره 50 )

گلیم

گلیم نوعی فرش بدون پرز است که از درگیری تار و پود به وجود می آید. در تولید آن از نخ پشمی، پنبه ای وبا ابریشمی استفاده می شود و بیشتر کاربرد زیر انداز دارد. گلیم بافی از جمله صنایع خانگی است و هم اکنون در بیشتر نقاط کرمانشاه رواج دارد و دستاوردی است که طی قرن ها کار سخت و مشقت در پای دارهای بافندگی ساده روستایی به وجود آمده است و گلیم بافی از صنایع قدیم ایران زمین است که قدمت آن به هزاره های قبل از میلاد می رسد. از جمله معروف ترین مناطق گلیم بافی ایران استان کرمانشاه می باشد که گلیم های آن از شهرت جهانی برخوردار است.

طرح ها و نقش های به کار رفته در گلیم کرمانشاه عبارتند از:

مل چفته- چنگ پشی- گل بلوری – گل نخودی –گل قندانی- نقوش حیوانی مانند(گنجشک،ماهی،مرغابی)- طاق وه ناو طاق- نقوش انسانی (دختر ،عروسک)- لوزی- ترنج- طاق و ژمانی وغیره می باشد که همگی به صورت ذهنی و انتزاعی بافته می شود.

جاجیم

جاجیم بافته ای با نقوش متنوع که بعنوان زیر انداز یا رویه ی بیرونی لحاف و...استفاده می شود. جاجیم بیشتر توسط دارهای افقی و در محوطه ی حیاط منزل بافته می شود یا اینکه توسط عشایر کوچ رو در زمان اقامت در یک مکان بافته می شود. همچنین بجز استفاده کلی از جاجیم حتی به عنوان وسیله ای برای بسته بندی اسباب در هنگام کوچ و از نوارهای تکی آن برای محکم کردن اسباب و وسایل یا وسیله ی نگهدارنده استفاده می شود.

البته در بعضی مناطق و گاهی برای استفاده شخصی بطور سفارشی جاجیم نواری نیز بافته می شودکه بافت آن شبیه جاجیم و نقش ها نیز همان ها هستند.

نقش های بکار رفته در جاجیم های منطقه ی کرمانشاه نیز مانند دیگر دست بافته ها اکثراً بومی بوده و از محیط اطراف و ذهنیات خلاق بافنده که هر طرح و نقش بطور فی البداهه بافته می شود نشأت می گیرد.

از مهم ترین نقوش بافته شده در جاجیم کرمانشاه:

چقلدم:همان شغال،زنگی گوشواره،بویونجه،ختایی،شان ه،در و کلیل را می توان نام برد و هم چنین طرح ساده شطرنجی بنام ساکار که شامل میله های رنگی در موازات یکدیگر است که هارمونی رنگ آن ها و نوع کار ظرافت و زیبایی خاصی دارد.

قلمزنی

هنر قلمزنی از جمله هنرهایی است که در استان کرمانشاه از گذشته ای دور رایج بوده و قدمت آن به دوران قبل از اسلام به دوره ساسانیان باز می گردد. آثار مکشوفه و باقی مانده از آن دوران و نقل قول شده از تاریخ نویسان بزرگ گویای این است که قلمزنی در منطقه کرمانشاه در گذشته از رونق بسیار برخوردار بوده وبه لحاظ قدمت جزء قدیمی ترین صنایع دستی این منطقه بوده واستادان چیره دست باذوق ،با قریحه ی ذاتی خود وعشق کامل با الهام از هنر ساسانی بوجود آورده اند.برعکس آنچه همگان تصور می کنند که اصفهان مهد قلمزنی می باشد ،تاریخ وقدمت قلمزنی در کرمانشاه بسیار فراتر از آن می باشد. روش تولید به این صورت است که بر اساس نوع تولید و استفاده از محصول مورد نظر، شیء بر روی قیر طرح را بر ظرف منتقل کرده و شروع به کار می کنند. مواد مورد استفاده بیشتر مس، طلا، نقره، مفرغ و برنز می باشد.

طراحی سنتی

تذهیب(طراحی سنتی) را در لغتنامه ها، زر گرفتن و طلا کاری دانسته اند. تذهیب را می توان مجموعه ای از نقش های بدیع و زیبا دانست که نقاشان و مُذَهَبان برای هر چه زیباتر کردن کتاب های مذهبی، علمی، فرهنگی هنری، دیوان اشعار و قطعه های زیبای خط به کار می برند تا صفحه های زرین ادبیات جاودان و متن های مذهبی سرزمین خود را زیبایی دیداری بخشند. بدین ترتیب است که کناره ها و حاشیه های کتاب ها، گنبد و مناره ها و صحن های اماکن مقدس و مذهبی معابد و کلیساها با طرح هایی از گل و برگ های ختائی و اسلیمی و شبیه سازی و تذهیب آذین می شوند که در این راستا هنرمندان چیره دست در دوره های مختلف مرارت ها کشیده اند.

بافتنی های سنتی

پوشاک یکی از نیازهای اولیه انسان هاست وتهیه ی آن از اولویت های زندگی محسوب می شود. پوشش مردم مناطق مختلف به اقلیم و زیستگاه آن ها بستگی تام دارد. در مناطق گرمسیر گرایش به پارچه های پنبه ای و کتانی بیشتر بوده و در نقلط سردسیر پوشاک بافته شده از الیاف پشمی مورد استقبال است.

علاوه بر این لباس و پوشاک معرف هویت و فرهنگ جوامع مختلف بوده و نقوش روی آن نشانگر افکار، بینش و نگرش مردمان آن است.

در منطقه سردسیری سنقر انواع بافت های پشمی از جمله کلاه، جوراب، دستکش و... با نقوش متنوع و زیبا توسط هنرمندان خوش ذوق این دیار بخصوص زنان هنرمند بافته می شود که دارای کیفیت بالا است که علاوه بر کاربرد این بافته ها در زمستان، پوشش بسیار مناسبی برای کوهنوردی حرفه ای است.

مصنوعات چرم

صنعت چرم سازی وسراجی در کرمانشاه سابقه ای دیرینه داردکه بی گمان پرورش احشام و دام های فراوان در منطقه در ظهور این امر تأثیر گذار بوده است. انواع مصنوعات چرم از جمله کیف، کمربند، جلد تفنگ، قطار فشنگ، جاموبایلی و... از جمله محصولاتی است که توسط چرم سازان خبره این استان به سایر نقاط صادر و به فروش می رسد. ساخت مصنوعات چرمی در شهرستان سنقر نیز رایج بوده و صنعتگران این خطه با هنرمندی اقدام به ساخت انواع محصولات چرمی می نمایند.

چاقوسازی

چاقو و ابزار آلات فلزی منطقه کرمانشاه بخصوص منطقه دالاهو شهرتی دیرینه دارد. کیفیت تیغه های فولادی آبدیده چاقوهای این مناطق از وجوه امتیاز آن محسوب می شود و شواهد تاریخی نشانگر مهاجرت عده ای از صنعتگران منطقه دالاهو به زنجان است که شهرت چاقوی زنجان نیز مدیون این امر است. ساخت چاقو و سایر ابزار آلات فلزی در سنقر نیز رونق داردو از صنایع دستی این شهرستان به حساب می آید.